Na podstawie historii Simona Winstona i inspiracji rzeźbą „Ukryte Dzieciństwo” stworzonej przez Stanley’a Bullarda

Zatapiam swoje ręce w tym angielskim ogrodzie, zapisuję go w pamięci.
Między urywkami ciszy, siedzę tu z ocalonym przed zagładą Szymonem.
Ramię jego brata okrywa go z miłością.
Ich niedostrzegalne dzieciństwo, wykute z
magicznego kruszcu. W szarościach i brązie.
Ich samotność, nasiąknięta słońcem.
Światło dociera przecież nawet w zacienione zakamarki.
Obiecałam, że przywitam się z Yosephem zanim
rozgoszczę się w tym ogrodzie. Wasza historia, tak
różna od mojej.

”Urodziłem się w 1938 w małej miejscowości Radziwiłłów, wtedy należącej do Polski.”

Ojciec niesie syna na plecach przez jezioro, uciekając
z getta z jego matką i bratem.

“Nie proś mnie bym zapomniał, ja i tak nie mogę o tym wszystkim pamiętać. Nie proś mnie o wybaczenie, bo nie mogę wybaczyć, jeśli nie przyznasz się do winy błagając mnie o nie.”

Tysiące białych róż rośnie w ogrodzie, uginają się
pod ciężarem moich dłoni.

“Dedykuję moją różę mojej mamie, Batii, i ojcu Izaakowi, którzy w tej pełni mroku, uratowali
mi życie tysiące razy.”

Gdy usta świata się domkną, a oczy zawiążą szeroką
wstęgą Sępy będą mieć swój rozkład. Holocaust
usprawiedliwiają swoją potęgą.

“Życie było dobre do 1936”

Najpierw antyżydowska propaganda. Rodziny
pozbawione pracy, ograbione z mienia. Uprzedzenie
różne ma oblicza, gdy władza swoje insygnia zmienia.

“Najpierw przyszli Rosjanie, potem Niemcy zaatakowali Rosję. Niemieckie oficerki stukały po bruku
naszego miasteczka. Ukraińcy wołali do nich — nasi Zbawiciele!”

Wypaliły się iskry w dziecięcych oczach,
połknięte zostały uśmiechy. Tak im próbowali
oprawcy ukraść o Polsce wspomnienia.
W tej czerni bez gwiazd
rodzicielska miłość była ich jedynym światłem.

“Razem z nimi przyszli żołnierze SS - wszyscy Żydzi muszą nosić białe bandany z niebieską gwiazdą
Dawida. Wszyscy Żydzi mają oddać swoje odbiorniki
radiowe. Żydzi mają zakaz opuszczania miasta.”

Gdy mrok zapada, dokąd odchodzi dzieciństwo?
Jaki kolor ma wtedy tęcza?
Jak się bawić na pogorzeliskach,
z sępami, bez miłości, w kościach
Ludzie posyłani do lasu, z łopatami, żeby
kopać, kopać
groby dla swoich bliskich,
a potem biec,
biec bezradnie
do domu przed krzykiem dochodzącym
z głębi lasu.

“Spalili każdy modlitewnik i każdy rodał. Zmusili rabina, żeby zatańczył nad ogniskiem.”

Ludzie zmuszani do zamiatania ulic, kopania grobów.
Jak uczyć się bawić?
Gdy tęskni się za domem,
Gdy nie potrafi się jeszcze uciekać przed żołnierzem,
Jak uczyć się bawić?
Gdy morze jest bezpieczniejsze niż ziemia.
Gdybyśmy tylko mogli przestać uciekać przed
naszymi wspomnieniami,
Gdyby tylko Wielka Brytania zareagowała prędzej.

“Ulice otoczono kolczastym drutem, tak powstało getto.”

Mieszkając w getcie z wysokich cegieł
i drutu kolczastego
umoczonego we krwi.
Ucząc się uciekać, zanim nauczyło się bawić.
Pilnując opiłków złota pod paznokciami, i tych
ukrytych w szczotce taty. Jedynej nadziei.
Jedynej waluty na przetrwanie.
I pierwszy cud ucieczki.
Przez dotyk, swoimi rękoma poznaję ten ogród
nadziei. Między urywkami ciszy.

Dokąd odchodzi dzieciństwo?
Gdy mówią Ci, że masz uciekać, chować się,
szukać schronienia w polu kukurydzy. Dokąd odchodzi dzieciństwo?
Gdy fakt, że mówisz w obcym języku ratuje Ci życie.

“Cud polegał na tym, że mogłem rozmawiać z tymi ludźmi po ukraińsku, który nie był moim językiem ojczystym. Mój ojciec mnie trochę nauczył, wystarczyło żeby przetrwać.”

Co z dziećmi, których języki się poplątały
w pamięci o porzuconym domu?
Co z dziećmi, które przestały biec
bezradne, odcięte od świata?
To one dopraszają się odpowiedzi — kto będzie
kolejny?
Dystans utrwala się łatwo, w ruchomych obrazach z
czerni i bieli. Jak mówić o przeszłości, gdy wolimy
by inni milczeli?

“Nie opowiedziałem mojej historii przez 50 lat. Nikt nie był zainteresowany.
Skąd to wszystko wiem? Mój ojciec spisał swoje wspomnienia. Próbował nam wytłumaczyć niezrozumiałe, a ja słuchałem.”

Kogo winić, gdy dziecko rodzi się w złym miejscu, i
o złym czasie? Czy tego chce?
Co traci,
kiedy przemierza świat w poszukiwaniu schronienia?
Gdybyśmy przestali uciekać przed naszymi
historiami. Gdybyśmy słuchali historii.
Wpatruje się w Twoje szkliste oczy. Świat bez
uprzedzeń, czy jest możliwy?

Gdyby tylko serca zakwitły jak tysiące białych róż.
Opuszczam ten ogród, wiedząc że poświęcenie
rodziców, może być silniejsze niż wygrana.
Przez dotyk, swoimi rękoma poznaję kolce
wielorakich sępów.
Ukłucia znikają, jak samotne prochy
Wyrastają łodygi wiecznej pamięci.
Ten kruszec nie przeminie.
Te róże zachowają pamięć o morzu zaginionych
rodzin, i bezimiennych pochówków.

“Będę zawsze wdzięczny mojej mamie i tacie.”

Bóg zesłał deszcz i miłość,
bo życie nie zostało nam dane, by je odbierać.
Ten ogród będzie kwitł
i będzie leczył
A my będziemy szukać dalej kruszca dla 1.5 miliona
Żydowskich dzieci, który umieścimy na szczycie tej
góry.

”W tej szarości cieni, było też i światło.”

Stories

What can you do?

Fishermen's mission

The Scots Pine

Refugeescapes

Alone but together

White Roses

The Sound that will never leave you

I Serve, I Rise